حضور و سخنرانی سرپرست معاونت اجرایی پژوهشکده زنان در نخستین همایش توانمندسازی زنان در برابر تغییرات اقلیمی (فرصت ها - چالش ها)"

به همت اداره بین الملل معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری و با همکاری دانشگاه الزهرا (س) و سازمان محیط زیست، "نخستین همایش توانمندسازی زنان در برابر تغییرات اقلیمی؛ چالش ها، برنامه ها و راه کارها" در تاریخ 22/4/1401 از ساعت10 لغایت12:30 به صورت مجازی در سامانه ادوبی کانکت به آدرس درگاه https://webinar.alzahra.ac.ir/khadijehkarimi برگزار شد.
در ابتدای نشست خانم دکتر خدیجه کریمی مدیرکل امور بین الملل معاونت ریاست جمهوری در امور زنان و خانواده به حاضران خوشامد گفت و ضمن معرفی برنامه بیان نمود: پس از انتشار فراخوان این همایش در بهمن ماه سال گذشته، روند مطالعه و بررسی مقالات ارسالی به دبیرخانه همایش آغاز و از بین مقالات ارسالی به این همایش 20 مقاله توسط هیات داوری حائز شرایط برای بررسی شدند که ازآن بین 5 عنوان مقاله به منظور ارائه در روز همایش و دریافت تقدیرنامه منتخب گردید.
سپس خانم عابدی کارشناس اداره بین الملل معاونت ریاست جمهوری "اقدامات و دستاوردهای ج.ا.ا در موضوع محیط زیست و تغییرات اقلیمی با نگاه ویژه به زنان" را برشمرد.
خانم دکتر صدیقه عباسی، سرپرست معاونت اجرایی پژوهشکده زنان دانشگاه الزهرا (س) در این نشست با موضوع "ضرورت توانمندسازی زنان در مواجهه با تغییرات اقلیمی با تاکید بر رویکرد توسعه پایدار" سخنرانی کرد.
سرپرست معاونت اجرایی پژوهشکده زنان بیان نمود: با توجه به مشکلات محیط زیستی پیش آمده برای جوامع مختلف طی دوران گذشته، رویکرد توسعه پایدار مورد توجه اندیشمندان قرار گرفت. در این رویکرد حوزه های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی همزمان مورد توجه واقع می شود و همانگونه که مستحضرید در توسعه اجتماعی، انسان نقش محوری دارد و زنان هم نیمی از نیروی فعال جامعه محسوب می شوند. بنابراین مشارکت زنان و توسعة پایدار در بعد زیست محیطی یکی از اصول توسعة پایدار، مشارکت عمومی و دسترسی به اطلاعات و عدالت است. درنتیجه زنان باید در برنامه های توسعه از سهم مادی و معنوی همسنگ با نقش خود، از نظر اشتغال، کسب درآمد و احراز مقام های اجتماعی برخوردار باشند.
وی افزود: توسعه پایدار در کنار همه ارگان ها و شرایط، نیازمند بهره گیری درست و منطقی از نیروی کار زنان به عنوان نیمی از جمعیت پویا در عرصه اجتماع می باشد و هرگونه محدودیت غیرعقلانی در این زمینه بدون تردید موجب لطمه به ساختارهای اقتصادی و کیفیت زندگی مطلوب خواهد شد. تشکل هایی که پیرامون محوریت زنان و با تکیه اولیه بر دانش ها و آگاهی های آنان شکل می گیرد، می تواند در حفاظت از محیط زیست مؤثر باشد. بسیاری از اندیشمندان معتقدند ترویج فرهنگ زیست محیطی در هر جامعه ای عمدتا از طریق زنان آگاه و معتمد به نفس و توانمند میسر است و توانمندسازی زنان گامی بسوی توسعه پایدار است. زیرا انتقال فرهنگ و دانش زیست محیطی به نسل های آینده توسط زنان صورت می گیرد. زنان به دلیل نقش مهمی که در اداره خانه و تربیت کودکان دارند، طبعا" فرهنگ مصرف را که نقش ویژه ای در اصلاح رفتار زیست محیطی دارد در خانه و بین افراد خانواده ایجاد می کنند و شکل می دهند.
خانم دکتر عباسی بیان کرد: از طرفی جوامع مختلف با تغییر اقلیم مواجه هستند که به عنوان مانعی برای رسیدن به توسعه پایدار است و بنا به اعلام سازمان ملل متحد در سال 2021 ؛ از دهه 1800، فعالیت‌های انسانی، عمدتاً به دلیل سوزاندن سوخت‌های فسیلی مانند زغال سنگ، نفت و گاز، محرک اصلی تغییرات آب و هوایی بوده است.
وی افزود: در تغییرات اقلیمی زنان مناطق شهری و روستایی، به گونه های مختلفی از این پدیده تأثیر می پذیرند و درجات این آسیب بر حسب ویژگی های فردی، فرهنگی و اجتماعی زنان متفاوت است. تغییرات اقلیمی به صورت مستقیم و غیرمستقیم در زمینه های مختلفی بویژه کشاورزی، گردشگری، انرژی، سلامتی انسان، بهره وری نیروی کار، اشتغال، رشد اقتصادی، افزایش فقر، افزایش مهاجرت اثرگذاری اقتصادی قابل توجهی را بر جوامع انسانی تحمیل کرده است. بر اساس گزارش هیئت بین الدولی تغییرات اقلیمی( IPCC ) حدود 80درصد قربانیان تغییرات اقلیمی را زنان تشکیل می دهند. بنابراین بررسی ضرورت ها و موانع توانمندسازی زنان شهری و روستایی برای تاب آوری در برابر تغییرات اقلیمی مهم است.
سرپرست معاونت اجرایی پژوهشکده زنان بیان نمود: در مواجهه با تغییر اقلیم و توانمندسازی زنان ما باید در جامعه به دنبال نهادینه کردن بهبود معاش یا اخلاق کار در زنان باشیم و برای این منظور آموزش دادن مهارت های زندگی به عنوان کاربردی ترین روش آموزش در اولویت برنامه های آموزشی قرار داده شود. وی به برخی از این مهارت ها مشتمل بر: "مهارت های فکری، خلاقیت، قابلیت آموزش دیدن حین کار، تعامل اجتماعی و رهبری، کارآفرینی، داشتن انتظارات شغلی معقول، توانایی حل مسئله، داشتن تعهد و اخلاق کار، توانایی یادگیری در مواجهه با حوزه های جدید، مهارت های تصمیم گیری و ارزش گذاری (توانایی رفع تردید)، توانایی برقراری ارتباط و تبادل اطلاعات، قابلیت بررسی و پذیرش عقاید مختلف، مهارت های بنیادین (آشنایی با مدل ها و ساختارها، ماهیت و ملزومات مدل های نظام مند)، مهارت کار با پول (هوش مالی)" اشاره نمود و افزود: اگر بخواهیم زنان را در حفظ منابع طبیعی مسئول کنیم، به یک برنامه ریزی با امکانات و سرمایه های مناسب نیازمندیم و با توجه به شرایط اقلیمی، اجتماعی و فرهنگی، هر زیست بوم به تدوین برنامه های ویژه توانمندسازی زنان در برابر تغییرات اقلیمی در آن زیست بوم نیاز داریم پس ضروریست آموزش زنان در هر منطقه از کشور متناسب با نوع آلودگی یا تخریب های زیست محیطی در آن منطقه صورت پذیرد. بنابراین پیشنهاد می شود؛ سازوکار و محتوای برنامه های توانمندسازی زنان در هر منطقه با توجه به ویژگی های اجتماعی و فرهنگی تهیه و اجرا گردد. به عنوان مثال: "آموزش روش های استفاده مجدد از مواد و یا جداسازی مواد زائد در مناطقی که معضل عدم مدیریت مواد زائد وجود دارد؛ آموزش درخصوص جلوگیری از مصرف آب آلوده و ارائه راهکارهای لازم در مناطقی که شیوع بیماری های با منشاء آبی مشاهده شده است؛ آموزش مدیریت مصرف انرژی، آب و تولید کمتر پسماند، به منظور کمتر شدن تولید گازهای گلخانه ای؛ آموزش های زیست محیطی جامعه محور به منظور کاهش اثرات تغییر اقلیم، گسترش مشارکت عادلانه زنان در فعالیت ها و توسعه سیاست های سازگاری با تغییرات اقلیمی در ارتباط با آب با توجه به سرانه آب تجدید پذیر، مشارکت زنان روستایی در نظارت بر نحوه تخصیص آب در مزارع و آموزش آنان در خصوص روش های نوین کشاورزی که منجر به مصرف بهینه آب، کود و سم می شود" از دیگر راهکارهایی است که در توانمندسازی زنان می تواند مورد توجه مسئولان قرار گیرد.
سرپرست معاونت اجرایی پژوهشکده زنان دانشگاه الزهرا (س) بیان کرد: استفاده از تجربه و قابلیت های زنان و توانمند کردن آن ها راه حل های مقابله با تغییرات اقلیمی را کارآمدتر می کند و از بین بردن تبعیض علیه زنان و نابرابری های جنسیتی از مهم ترین محورها در اجرای برنامه مقابله با تغییرات اقلیمی است. برقراری استقلال مالی و داشتن منبع درآمد بخصوص در زمان خشکسالی و تغییرات آب و هوایی برای زنان، مشارکت زنان در پروژه های تغییر اقلیم در جوامع خود و برقراری عدالت جنسیتی با در نظر گرفتن خصوصیات روحی و جسمی در ارائه مسئولیت و توانمندی زنان، تشکل های تعاونی و جلب مشارکت زنان روستایی، از بهترین شیوه های عمل در این زمینه است.
خانم دکتر عباسی تاکید نمود: اگرچه زنان از تغییرات اقلیمی آسیب زیادی می بینند اما تأکید محض بر قربانی بودن آن ها موجب انفعال آن ها و نادیده گرفتن توانمندی های آنان می گردد و پیشنهاد می شود با توجه به آسیب هایی که از رهگذر تغییرات اقلیمی متوجه زنان است، برنامه های توانمندسازی آن ها بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد تا زنان از جایگاه قربانی تغییرات اقلیمی به جایگاه کنشگر و تسهیل گر فعالیت های مقابله با تغییرات اقلیمی تغییر موقعیت دهند. توجه به توانمندی های آن ها، کارگزاران جامعه را به سمت شناسایی این توانمندی ها و توانمندسازی بیشتر زنان برای رسیدن به آستانه تاب آوری در برابر تغییرات اقلیمی و کنشگری در مدیریت پیامدهای آن رهنمون می سازد.
شایان ذکر است؛ خانم دکتر صدیقه عباسی به نمایندگی از پژوهشکده زنان دانشگاه الزهرا (س) از ابتدای برنامه ریزی برای برگزاری این همایش از سال 1400 با اداره بین الملل معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری همکاری داشته و در هیات داوران این هماش نیز عضو بوده است.