نشست تخصصى با عنوان؛ " تحولات نگرشی و نهادی ازدواج در کشور: چالش ها و سیاست ها در روز شنبه مورخ 19/3/1403 ساعت12-10 به صورت حضوری در سالن دکتر طوبی کرمانی پژوهشکده زنان با حضور دکتر رسول صادقی به عنوان سخنران، ریاست محترم پژوهشکده زنان سرکار خانم دکتر بتول مشکین‌فام و معاون پژوهشی پژوهشکده زنان سرکار خانم دکتر محبوبه موسیوند، اعضای هیات علمی و غیرهیات علمی پژوهشکده زنان و دانشجویان دانشگاه الزهرا (س) برگزار شد.
در ابتدای نشست دکتر صادقی عنوان کردند ازدواج و تشکیل خانواده به عنوان یکی از مهمترین نهادهای اجتماعی در همه جوامع از جایگاه و اهمیت خاص خاص برخوردار است. نظام اجتماعی و اخلاق آرمانی هر جامعه با رویکردی محافظه کارانه همواره در صدد حفظ و پایداری نهاد خانواده است. در ادامه ایشان نقش خانواده را به عنوان ضربه گیر مسائل و آسیب‌های اجتماعی را بیان کردند. همچنین ایشان در بیانات خود مطرح کردند خانواده جزئی از جامعه و متاثر از تغییرات اجتماعی می‌باشند. دکتر صادقی بیان داشتند از چالش‌های جمعیتی ازدواج و تشکیل خانواده در ایران می‌توان به کاهش تعداد و میزان‌های ازدواج، افزایش سن ازدواج و تاخیر در ازدواج، افزایش تجرد زیستی و میل به تجرد ماندن، الگوهای نوظهور یا همباشی و افزایش طلاق و ناپایداری ازدواج را عنوان کردند.
سپس ایشان کاهش میزان ازدواج در ایران بین سال‌های 1375 تا 1401 را مورد مقایسه قرار دادند. همچنین افزایش میانگین سن ازدواج و تفاوت‌های استانی در میانگین سن ازدواج را مورد بحث قرار دادند. ایشان تنگناهای ازدواج را برشمردند و بیان نمودند عدم توازن در شمار جمعیت پسران و دختران مجرد بسته به شرایط بازار ازدواج به ویژه همسرگزینی سنی و تحصیلی و عوامل دیگری نظیر مهاجرت یا سقط جنین جنس گزین است. مرگ و میر بیشتر یکی از دوجنس می‌تواند تعداد همسران بالقوه برای یک جنس را کاهش یا افزایش دهد. سپس اظهار کردند پدیده تنگنای ازدواجی نتیجه 2 عامل یکی عوامل جمعیتی فراهم کننده ازدواج و دیگری عوامل اجتماعی تعیین کننده شیوه‌های همسرگزینی است.
از مهمترین تغییر در الگوهای خانواده در 50 سال اخیر را هم باشی بیان نمودند و فرمودند گسترش این پدیده را بایستی در انقلاب جنسی اواخر دهه 1960 میلادی در اروپا جستجو کرد. در حال حاضر زندگی‌های همباشی نه تنها در کشورهای توسعه یافته بلکه در کشورهای در حال توسعه هم در حال شیوع و گسترش است. سپس روند افزایشی تعداد طلاق‌ها ر ایران را بین سال‌های 1360 الی 1401 را مورد بررسی قرار دادند. از عوامل آسیب زای طلاق در ایران؛ بالا بودن طلاق در سال اول زندگی در ایران، ساختار جوان و زنانه جمعیت مطلقه و پایین بودن ازدواج مجدد زنان بعد از طلاق و تغییر نگرش نسبت به طلاق به ویژه در زنان عنوان نمودند. ایشان سپس به جمع‌بندی مطالب پرداختند و بیان داشتند متابولیسم جمعیتی همراه با تغییرات ارزشی و نگرشی در جوانان از یک سو و احساس ناامنی و نابسامانی اقتصادی از سوی دیگر از عوامل تشدید کننده تاخیر در ازدواج تجرد زیستی و الگوهای نوپدید نظیر همباشی در سال‌های آینده خواهد بود. تحلیل فضایی توجه به تفاوت‌های منطقه‌ای الگوهای ازدواج در درون و بین مناطق مختلف از نوسانات قابل توجهی برخوردار است. تدوین بسته‌های سیاستی حمایت خانواده بسته به روندهای واقعی جمعیت شناختی وضعیت اقتصادی، ارزش‌های فرهنگی و خانوادگی، هنجارها و روابط جنسیتی، بازار کار، تاثیرات مذهبی، تفاوت‌های منطقه‌ای باید اقدام کرد. همچنین ایشان بیان نمودند به ازدواج باید نگاه سیستمی و پویا داشت. در واقع مسئله ازدواج نه به عنوان مقوله‌ای جدا و تک بعدی بلکه باید به عنوان زیر سیستمی از سیستم کل و در ارتباط متقابل از سایر سیستم‌های اقتصادی و اجتماعی نگاه کرد.
