وبینار گفتمان راه‌های مواجهه با قتل های ناموسی در ایران اسلامی

روز یکشنبه مورخ 15/12/1400 وبینار گفتمان راه‌های مواجهه با قتل های ناموسی در ایران اسلامی از ساعت 10 الی 12 به صورت حضوری – مجازی در سالن دکتر طوبی کرمانی و از طریق آدرس https://meeting.alzahra.ac.ir/wrc برگزار شد.
در این وبینار خانم دکتر لیلا ثمنی عضو هیات علمی پژوهشکده زنان دانشگاه الزهرا (س) به عنوان دبیر جلسه و آقای دکتر محسن بدره عضو هیات علمی گروه مطالعات زن و خانواده دانشگاه الزهرا (س) و خانم دکتر عزت السادات میرخانی عضو هیات علمی بازنشسته دانشگاه تربیت مدرس به عنوان سخنران حضور داشتند.
خانم دکتر ثمنی ضمن قدردانی از حضور همکاران و پژوهشگران ابراز امیدواری کرد که جلسه موفقی پیش رو داشته باشیم. وی بیان کرد بحثی که امروز خواهیم داشت درخصوص راه‌های مواجهه با قتل های ناموسی در ایران اسلامی است. وی از آقای دکتر بدره دعوت نمود تا به عنوان اولین سخنران نظر خود را در این مورد بیان کند.
آقای دکتر بدره در سخنرانی خود بیان نمود: قتل شرف مربوط به کشور یا مذهب یا منطقه خاصی نیست و حتی در بین همجنس گراها هم شاهد این مسئله هستیم و بایستی مبانی جامعه شناختی این مسئله مورد بررسی قرار گیرد و در این خصوص بحث ازدواج در سنین پایین، تربیت جنسی کودک، موانع طلاق و مسائل والدگری و بسیاری مسائل جامعه شناختی باید مورد بررسی بیشتر قرار گیرد.
وی افزود: در قتل های برون خانوادگی وقتی کسی به حریم یا شرف یک خانواده یا قبیله ورود کند او را به قتل می‌رسانند. شروع قتل های ناموسی درون خانوادگی معمولاً علیه زنان که معمولاً کم سن و سال بوده و اغلب زیر 18 یا 20 سال هستند؛ صورت می‌گیرد. به هر حال این دو گونه خاص از رفتار است که رایج تر است. گاهی درخواست طلاق از طرف زن اتفاق می افتد که به خاطر کراهت نسبت به مرد است. مورد دیگر ازدواج درون قومی است که نمی‌خواهند ثروت از یک قبیله یا طایفه خارج شود و ازدواج اجباری صورت می گیرد. گاهی دختری در درون قومی تن به ازدواج در قومی نمی دهد و باعث قتل می شود و زنی طلاق می گیرد و می خواهد با شخص دیگری ازدواج کند و باعث ایجاد قتل می شود. به هر حال داده های جامعه شناختی مختلفی وجود دارد که این قتل ها به چه دلایلی صورت می گیرد اما وقتی این بهانه ها جور می شود دو راه پیش روی این خانواده وجود دارد. در این راستا قوانین کیفری و مدنی مختلف وجود دارد و جنایت پدر علیه فرزند به طور خاص در مورد شخصیت رومینا دیده شده است. وقتی قتل صورت می‌گیرد فرد اعتراف می کند که شرف خانوادگی بدست آورده شده است اما وقتی که خانواده این کار را انجام می‌دهد یک شورای خانوادگی تشکیل می دهند و البته اغلب چند نفر این کار را انجام می دهند یا یک فرد کوچکتر این کار را انجام می دهد که قانون مجازات شامل حال او نشود .
وی بیان کرد: برخی خصیصه های مشترک در این قربانی ها وجود دارد و آن این است که اغلب قربانیان زیر 17 سال دارند و ازدواج اجباری خانوادگی داشته اند و این مورد یکی از مباحثی است که می شود به آن پرداخت اما در برخی از فرهنگ های بشری به رفتارهای جنسی زنان در برابر رفتارهای انحرافی مردان، نسبت به گناه جنس زنان کمتر اغماض می شود.
در ادامه خانم دکتر میرخانی سخنران دیگر این نشست بیان نمود: در نظام اسلام مبانی زیادی علیه عدم قصاص شوهر وجود دارد که این امر جنایت است. در دیدگاه اسلامی خانواده حریم دارد. حتی قتل جنین دیه دارد و والدین به حریم فرزندان و فرزندان به حریم والدین نمی توانند ورود کنند. سر بریدن حرام است. ترساندن مردم فساد فی الارض است و نگرانی ملائک از خلق انسان خون ریختن و قتل است. اسلام برای دم حرمت قائل است و لذا قصاص را تبیین می کند.
وی افزود: در داستان هابیل و قابیل نیز قتل ضد وجدان و قاعده حیات انسانی است. در مورد زنا نیز توصیه به امنیت ذهنی و قلبی مومنین (ایمان عامل ایجاد امنیت) شده است. ملاحظه شرایط فریب مقتول شده است. فیلم برداری و تشویق اذهان عمومی توسط رسانه‌ای کردن این گونه قتل ها درست نیست.
در پایان سخنرانان به پرسش های شرکت کنندگان پاسخ دادند. سپس خانم دکتر ثمنی ضمن جمع بندی مطالب ارائه شده در جلسه، بیان کرد که در مبانی فقهی هم شاهد هستیم که شروط متعددی برای قصاص وجود دارد که جامعه ما به این شروط آگاه نیست و نا آگاهانه نسبت به این مسائل داوری و قضاوت می‌کند. حتی در قوانین ما ذکر شده است که اثبات رابطه بین زن و مرد باید در نزد قاضی محرز گردد. موارد بسیار دیگری وجود دارد که قصاص تبدیل به عفو می شود و اصل در قتل قصاص است و فرقی بین شوهر و غیر شوهر وجود ندارد. در قتل های ناموسی باید تمامی موارد جامعه شناختی و غیر جامعه شناختی در نظر گرفته شود و اگر شرایط محرز شد بایستی در واقع قصاص صورت گیرد.
لینک آفلاین وبینار:
https://meeting.alzahra.ac.ir/lwpzr1kdxini